پایداری شبکه برق در جنوب‌شرق با سرمایه‌گذاری شرکت مس

کرمان، بی‌نیاز از نیروگاه

«رضا اردکانیان» وزیر نیرو در آیین افتتاح نیروگاه سیکل ترکیبی سمنگان در سیرجان، درباره اهمیت این نیروگاه گفت: عرصه آب و برق، یکی از جلوه‌های خدمت به مردم است به‌ویژه در این مناطق که با محدودیت منابع هم مواجهیم و استان کرمان می‌تواند به‌عنوان استان الگو و پایلوت در عرصه استفاده از منابع زیست‌محیطی و به‌عنوان یک نمونه و مدل برای سایر نقاط کشور، نقش خود را ایفا کند. با مجموعه عواملی که در کنار هم برای اجرای این پروژه قرار گرفته‌اند و به‌ویژه منابع انسانی ارزشمند، شاهد پیشرفت‌های بیشتری در این زمینه خواهیم بود.
وزیر نیرو افزود: این‌که با افتتاح این پروژه‌ها در صنعت برق 140 مگاوات مازاد تولید را نشان می‌دهد، استان‌های دیگر می‌توانند از آن بهره‌مند شوند که یک نقطه مثبت در صنعت آب و برق کرمان است.
اردکانیان در پایان گفت: وجود دو نیروگاه سیکل ترکیبی و تعدادی پست برق و همچنین سایر طرح‌های مرتبط با بخش آب و برق، عرصه وسیعی از تلاش در استان را نشان می‌دهد.

آینده‌نگرانه

تولید و تأمین انرژی، یکی از زیرساخت‌های اصلی در توسعۀ پایدار است. در این میان، انرژی الکتریکی به‌عنوان یکی از مؤلفه‌های توسعۀ پایدار در کنار سایر حامل‌های انرژی (سوخت) و آب، نقش مهمی در فراهم‌کردن بسترهای صنعتی دارد. شرکت ملی صنایع مس ایران هم، با در نظر گرفتن رشد سالانۀ شش‌درصدی تقاضای برق در مقیاس ملی و همچنین، نیاز انرژی الکتریکی در منطقۀ جنوب‌شرق کشور و خصوصاً استان کرمان، احداث نیروگاه «سیکل ترکیبی سمنگانِ» سیرجان را پیرو مصوبۀ هیأت وزیران مبنی بر حمایت وزارت صنعت و معدن از احداث 4500 مگاوات نیروگاه توسط صنایع، در برنامۀ‌ طرح‌های توسعه‌ای خود قرار داد. در همین راستا، احداث 500 مگاوات ظرفیت نیروگاهی از طرف ایمیدرو به شرکت ملی صنایع مس ایران ابلاغ شد.
با ابلاغ این مصوبه، شرکت ملی صنایع مس ایران در تاریخ 25 مرداد 93 قرارداد احداث نیروگاه سیکل ترکیبی سیرجان را به ظرفیت 492 مگاوات با شرکت نیروگاهی کرمانیان، مپنا منعقد کرد. بر پایۀ این قرارداد، شرکت نیروگاهی کرمانیان به‌عنوان سرمایه‌گذار، شرکت ملی صنایع مس ایران به‌عنوان مصرف‌کنندۀ نهایی برق تولیدی و شرکت گروه مپنا به‌عنوان پیمانکار احداث نیروگاه در نظر گرفته شدند. «احمد مرادعلیزاده» در جلسۀ انعقاد قرارداد، با اشاره به تمایل شرکت مس برای تأمین انرژی مورد نیاز خود ازطریق شرکت‌های خصوصی، گفت: «شرکت ملی صنایع مس ایران به‌عنوان مصرف‌کنندۀ برق ترجیح می‌دهد برق موردنیاز خود را از طریق دستگاه‌های رسمی نظیر وزارت نیرو و شرکت‌های خصوصی فعال در این عرصه تأمین کند و ترجیح می‌دهیم همۀ امور را در شرکت ملی مس متمرکز نکنیم.» وی افزود: «با احداث این نیروگاه نه‌تنها برق منطقه تأمین خواهد شد بلکه مازاد آن نیز در شبکۀ سراسری سایر واحدها استفاده می‌شود.»
از نگاه شرکت مس، «مشکلات تقاضای انرژی برق در جنوب‌شرق ایران به‌‌ویژه استان کرمان و تأثیر بر کارخانه‌ها»، «کمبود ظرفیت برای تأمین نیازهای صنایع سنگین به‌خصوص در زمان اوج مصرف شبکه» و «ضرورت حفظ پایداری بیشتر شبکۀ برق جنوب‌شرق کشور»، سه عامل مهمی بود که باید با توجه به آن‌ها هرچه سریع‌تر نیروگاه سیکل ترکیبی در منطقۀ سیرجان ایجاد می‌شد. علاوه بر این، «تغییر در سیاست‌های وزارت نیرو و تبدیل‌شدن از یک نهاد تولیدکننده به یک نهاد نظارتی» باعث شد تا شرکت مس در یک برنامۀ آینده‌نگرانه، حمایت از بخش خصوصی را برای سرمایه‌گذاری در احداث نیروگاه به‌منظور تأمین نیاز مصرف‌کنندگان بزرگ، در دستور کار خود قرار دهد.

چرا سیکل ترکیبی؟

افزایش قیمت سوخت و پایین بودن راندمان نیروگاه‌های گازی سبب شده است تا تبدیل آن‌ها به نیروگاه‌های سیکل ترکیبی، قدرت رقابت بیشتر در بازار برق را برای این نیروگاه‌ها فراهم آورد. در نیروگاه‌های گازی در حدود 70درصد هزینۀ تمام‌شدۀ انرژی الکتریکی تولیدی مربوط به سوخت مصرفی است که بهبود راندمان نیروگاه از طریق افزایش سطح تولید یا کاهش سوخت مصرفی به‌ازای سطح مشخصی از تولید سبب خواهد شد تا انرژی الکتریکی با هزینۀ کمتری تولید و فرصت لازم برای افزایش سطح رقابت در بازار برق فراهم شود. همچنین، استفاده از بویلرهای بازیافت حرارت در خروجی دودکش‌های دمای بالای واحدهای گازی، ضمن جلوگیری از اتلاف انرژی و آلودگی‌های زیست‌محیطی، باعث ارتقای راندمان نیروگاه سیکل ترکیبی می‌شود. از سوی دیگر، نیروگاه‌های سیکل ترکیبی که ترکیبی از نیروگاه گاز و بخار هستند، به سبب نداشتن احتراق سوخت اضافه در آن‌ها نسبت به نیروگاه گازی، دارای تولید آلایندۀ کمتری بر واحد انرژی الکتریکی تولیدی هستند. وجود مزایای بی‌شمار نیروگاه سیکل ترکیبی برای تولید انرژی پاک‌تر و کم‌آلاینده‌تر باعث شد تا شرکت مس در انتخاب تکنولوژی، از فرایند گاز و بخار در تولید برق استفاده کند.

رکوردی جدید

قرارداد مربوط به اجرای پروژۀ نیروگاه سیکل ترکیبی سمنگان، در تاریخ 01/08/1393 به شرکت مپنا ابلاغ شد و از این تاریخ، ساخت این نیروگاه آغاز شد. یکی از ویژگی‌های مهم این طرح -با توجه به جبهه‌های کاری مختلف در مراحل احداث نیروگاه سیکل ترکیبی نظیر بلوک‌های گازی و بخاری، ساختمان‌سازی، احداث پست و خطوط انتقال برق، جاده‌های دسترسی، انتقال آب، ایستگاه‌های تقلیل فشار گاز– انجام غالب کارهای اجرایی آن، چه در بعد فنی مهندسی و چه در بخش اجرا، توسط متخصصان داخلی است. استفاده از ظرفیت و توان داخلی و دانش بومی در احداث این نیروگاه، یک نتیجۀ فوق‌العاده خلق کرد؛ به‌طوری‌که فاز اول و دوم نیروگاه سیکل ترکیبی 500 مگاواتی سمنگان سیرجان با سرمایه‌گذاری بالغ ‌بر 285 میلیون یورو و 700 میلیارد ریال، ظرف 24ماه آمادۀ بهره‌برداری شد و رکورد جدیدی را در احداث‌ نیروگاه‌های کشور به ثبت رساند. علاوه بر این، از بعد اشتغال‌زایی طرح نیروگاه سیکل ترکیبی سمنگان با توجه به شرایط اقتصادی منطقه و مشکلات اشتغال جوانان، با داشتن چندین پروژه و زیرپروژه در دوران ساخت، زمینه‌های اشتغال 700 نفر را به‌طور مستقیم و همچنین 2000 نفر را به‌طور غیرمستقیم فراهم کرده است.