افزوده‌ای فناورانه برای صنعت کشور

به گزارش می‌متالز، یکی از برجسته‌ترین این طرح‌ها، پروژه احداث خط نورد ورق آلیاژی (الکتریکی، زنگ‌نزن) است که با هدف تولید ورق‌هایی با آلیاژ‌های خاص در حوزه ورق‌های الکتریکی و زنگ‌نزن و کاربرد‌های ویژه و پیشرفته طراحی شده است. این پروژه به زودی نیاز بسیاری از صنایع مادر کشور را مستقیماً تأمین خواهد کرد.

در گفت‌وگوی پیش رو، اصغر اسماعیلی، مدیرعامل شرکت ورق‌های آلیاژی فولاد مبارکه، ضمن تشریح موقعیت منحصر‌به‌فرد پروژه احداث خط نورد ورق آلیاژی (الکتریکی، زنگ‌نزن) در سبد سرمایه‌گذاری‌های فولاد مبارکه، درباره روند پیشرفت فنی، همکاری‌های داخلی و خارجی و نقشه راهی که برای آینده در نظر گرفته شده است، توضیح می‌دهد.

این پروژه در سبد توسعه‌ای فولاد مبارکه چه جایگاهی دارد؟

گروه فولاد مبارکه در افق توسعه خود پروژه‌های متعددی را طراحی کرده تا زنجیره ارزش فولاد کشور را کامل و متنوع کند. یکی از مهم‌ترین آنها، پروژه احداث خط نورد ورق آلیاژی (الکتریکی، DP) است. این طرح با هدف تولید ورق‌هایی با آلیاژ‌های خاص در حوزه وررق‌های الکتریکی و زنگ‌نزن و کاربرد‌های استراتژیک، طراحی شده و نیاز صنایع خاص کشور از جمله تولید ترانسفورماتور، موتور، ژنراتور، در صنایع برق، انرژی، خودروسازی و سایر تجهیزات ویژه صنعتی مرتبط را تأمین می‌کند. با راه‌اندازی این پروژه ضمن ارتقای قدرت رقابت کشور در بازار‌های منطقه‌ای، زنجیره ارزش افزوده در تولید ملی نیز به‌طور چشم‌گیری افزایش می‌یابد.

ساختار سهامداری و پیشینه ثبت شرکت ورق‌های آلیاژی فولاد مبارکه چگونه است؟

این مجموعه در آبان ماه سال ۱۴۰۲ تحت عنوان، شرکت ورق‌های آلیاژی فولاد مبارکه اصفهان (سهامی خاص) به ثبت رسیده که ۶۷ درصد سهام آن به فولاد مبارکه، ۱۷ درصد سهام آن به شرکت ایران‌ترانسفو و ۱۶ درصد سهام آن به شرکت تجلی توسعه معادن و فلزات تعلق دارد.

این محصولات چند نوع هستند و هریک چه کاربردی دارند؟

محصولات تولیدی ما به دو گروه اصلی ذیل تقسیم می‌شوند:

الف) ورق‌های الکتریکی (Electrical Steel) شامل:

• NGO (ورق‌های با دانه‌بندی غیرجهت‌دار): مورد استفاده در ساخت انواع موتورها، ژنراتور‌ها و تجهیزات الکتریکی.
• GO (ورق‌های با دانه‌بندی جهت‌دار): کاربرد اصلی در ساخت انواع ترانسفورماتور‌های قدرت و توزیع در شبکه انتقال برق.

ب) ورق‌های زنگ‌نزن (Stainless Steel):

• در گرید‌های سری ۲۰۰، ۳۰۰ و ۴۰۰ که در صنایع خاص مثل نفت، گاز، پتروشیمی و صنایع غذایی کاربرد وسیع دارند.

ظرفیت تولید این شرکت چقدر است؟

ظرفیت تولید سالانه فاز اول این پروژه، ۳۰۰ هزار تن ورق الکتریکی شامل ۲۰۰ هزار تن ورق NGO و ۱۰۰ هزار تن ورق GO خواهد بود. این ارقام براساس نیازسنجی بازار داخلی و امکان صادرات برنامه‌ریزی شده است.

فناوری خطوط تولید این شرکت چه ویژگی‌هایی داشته و چرا اهمیت دارد؟

تولید این نوع ورق‌ها در صنایع فولاد، نیازمند فناوری‌های پیشرفته‌ای است که دانش و تجربه آن در اختیار معدود کشور‌های جهان است. طراحی، ساخت، نصب، راه‌اندازی و ارائه خدمات فنی لازم در دوران بهره‌برداری، مستلزم تجربه، ظرافت و دقت بالا، دانش فنی و ساختار و فرهنگ کاری ویژه است.

نقطه عطف این پروژه از یک طرف تعیین و تدوین نقشه راه و بسته خدمات فنی مورد نیاز توسط کارفرما و از طرف دیگر مدیریت بر روابط و تعامل با شرکت‌های مخاطب صاحب تکنولوژی جهت ترقیب ایشان به همکاری و ارائه خدمات مورد نیاز و انتقال فناوری‌ها و تجربیات مورد نظر در قالب یک بسته کامل خدماتی / فنی به کارفرما شوند.

شریک و مسیر مذاکره با او را چگونه انتخاب کردید؟

همانطور که قبلاً توضیح داده شد، پس از مکاتبه و مذاکره با شرکت‌های متعدد خارجی (اروپایی / چینی / کره‌ای / هندی)، در نهایت با توجه به تبیین نقشه راه و تعریف دقیقی از خدمات مورد نیازمان، به چند شرکت توانمند رسیدیم که شرایط و امکانات لازم جهت ارائه بسته کامل خدمات فوق را از مرحله طراحی و ساخت خطوط تولید تا مشاوره در نصب و راه‌اندازی، انتقال دانش فنی و آموزش پرسنل و تهیه دستورالعمل‌های بهره‌برداری ارائه دهند.

تفاوت پروژه شما با خطوط تولید موجود در کشور چیست؟

در حال حاضر، ورق‌های تولیدی در ناحیه نورد سرد از نوع ورق‌های کربنی هستند، در حالی که طرح تولید ورق‌های الکتریکی شامل مجموعه خطوط تولید (به تعداد ۱۲ خط)، متمرکز در ناحیه نورد سرد بوده و برای نخستین بار در کشور احداث می‌شوند، مواد اولیه ورودی آن کلاف گرم سیلیکونی است و ارزش افزوده آن نسبت به ورق‌های کربنی حدود ۳ برابر است.

بازار محصولات شما چگونه است و چه مزایای اقتصادی دارد؟

اگر محصولات سرد معمولی (کربنی) در بازار جهانی به طور متوسط حدود ۵۰۰ تا ۵۵۰ دلار به ازای هر تن قیمت داشته باشند، ارزش هر تن ورق الکتریکی به‌طور متوسط حدود ۱۵۰۰ تا ۱۶۰۰ دلار خواهد بود. با توجه به ظرفیت تولید سالانه ۳۰۰ هزار تن ورق الکتریکی، علاوه بر رفع نیاز داخل، صد‌ها میلیون دلار صرفه‌جویی ارزی خواهیم داشت. رشد تولید این نوع محصولات در دنیا سالانه بیش از ۶ درصد است که در مقایسه با رشد متوسط محصولات فولاد معمولی (۱ تا ۲ درصد)، حدود ۴ برابر است.

اثرات پروژه شما بر صنایع پایین‌دست چیست؟

تولید داخلی ورق‌های الکتریکی، ضمن اینکه زمینه‌ساز توسعه خطوط تولید انواع موتور، ژنراتور و تجهیزات الکتریکی داخلی خواهد شد، موجب افزایش کیفیت تولید، کاهش واردات، افزایش رقابت تولیدکنندگان داخلی، رونق صنایع پایین‌دستی، ایجاد اشتغال و افزایش درآمد سرانه ملی می‌شود.

موضوع محیط‌زیست و مصرف آب را چطور مدیریت می‌کنید؟

از آن جایی که عملیات تولیدی در حوزه نورد سرد است، آلایندگی آن نسبت به خطوط بالادستی بسیار کمتر بوده و در گروه فولاد سبز قرار می‌گیرد؛ از سوی دیگر، طراحی تجهیزات مطابق با آخرین استاندارد‌های روز صورت پذیرفته و مصرف آب نیز در مقایسه با سایر فرآیند‌ها پایین‌تر است.

چقدر اشتغال مستقیم و غیرمستقیم ایجاد کردید؟

پیش‌بینی اولیه برای اشتغال مستقیم ۷۰۰ تا ۸۰۰ نفر نیروی متخصص بوده که باید از ویژگی‌های فردی و دانش و تجربه خاصی برخوردار باشند، آمار اشتغال غیر مستقیم نیز می‌تواند چند برابر نیرو‌های مستقیم باشد، به همین دلیل در شاخص‌های مکان‌یابی، نزدیکی به مراکز صنعتی و شهری جهت جذب نیرو‌های کیفی و سایر امکانات فنی لازم، مورد توجه قرار گرفته است.

با اجرای این پروژه، ایران در عرصه بین‌المللی به چه جایگاهی خواهد رسید؟

از ۲۴.۵ میلیون تن تولید سالانه ورق‌های الکتریکی در جهان، ۶۵ درصد آن در چین تولید می‌شود و سایر کشور‌های جهان سهم محدودی را در تولید این محصول دارا هستند. با تکمیل پروژه احداث خط نورد ورق آلیاژی (الکتریکی، DP)، ایران به جمع چند کشور محدود صاحب این فناوری خواهد پیوست.

این پروژه چه تأثیری در زندگی روزمره مردم دارد؟

کیفیت ورق‌های الکتریکی به عنوان مواد اولیه ساخت موتور‌های برقی، ژنراتورها، ترانسفورماتور‌ها و گسترش تولید خودرو‌های برقی اثرگذار بوده و به معنی کاهش تلفات انرژی، صرفه‌جویی در هزینه تعمیر و تعویض و ایجاد زیرساخت‌های لازم برای ورود کشور به صنایع نوین و تولید انرژی‌های پاک است.

نگاه شما به پیامد‌های ملی این پروژه چیست؟

این اقدام یک سرمایه‌گذاری برای عبور گروه فولاد مبارکه از تولید محصولات معمولی به تولید محصولات با ارزش افزوده بالاتر و انتقال دانش فنی روز دنیا در عرصه تولید فولاد است. دستاورد آن نه‌تنها در شاخص‌های مالی و صادرات نمود پیدا می‌کند، بلکه در رشد فناوری، ایجاد صنایع پایین‌دستی جدید و ارتقای کیفیت زندگی مردم هم تأثیرگذار خواهد بود.

منبع: پایگاه خبری - تحلیلی ایراسین